Ömer Faruk Gergerlioğlu soru önergesi

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından Anayasanın 98'inci ve TBMM İçtüzüğünün 96'ncı ve 99'uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

Kocaeli ilimizde yıllardır devam eden çevre ve hava kirliliğinin insanımızda ve doğamızda yarattığı tahribat tarif edilemez boyutlardadır. Bu hususla ilgili soru önergeleri lakin yetkililerce cevapsız bırakılmıştır. Kocaeli verimli toprakları ve su kaynakları ile ciddi bir tarım alanı potansiyeline sahiptir. Fakat sanayileşmenin düzensiz bir biçimde yaygınlaşıp yoğunlaşması sonucunda bu alanlar daralmış ve kalan alanlardaki ekosistem de ciddi anlamda zarar görmüştür. Çevre ilçelerin bölgeyi besleyebilecek düzeyde tarım sahası mevcutken bu süreçte kendine bile yetememektedir.  Fabrikaların hem insana hem de çevreye zararlarını minimuma indirmek için tarım, yerleşim ve doğal alanlardan uzak kurulması elzemdir. Fakat ilimizde ne yazık ki yeterli denetim, yasa ve liyakat olmadığı gibi iktidara yakın kişilerin elini kolunu sallayarak istediği alana çevreye zararlı atık (gaz, duman, katı ve sıvı atık) salan fabrikalar kurması hem ilimize hem de ülkemize ciddi zararlar vermektedir.        

Bunun son örnekleri ilimizin Kartepe ilçesinde görülmüştür.  Suadiye'de daha önce kurulmuş olan Yıldız Entegre Fabrikasının çevreye verdiği zararları yerinde inceledik. Çevre sakinleri sözü geçen ve diğer fabrikaların ağaçlara, ekili alanlara ve hayvanlara ciddi zararlar verdiğini ifade etmektedirler. Daha önceleri burada sebze ve meyve yetiştiriciliği mümkünken, fabrikaların düzensiz ve orantısız şekilde yaydığı atıklardan sonra nefes almak bile giderek zorlaşmaktadır. Aynı şirket Kartepe Uzunbey'de demir&çelik alanında Haddehane kurmak istiyor. Kuruluşun içeriği ve işleyişi burada zaten büyük tehdit altında olan doğal dengeyi tamamen olumsuz yönde etkileyecektir. Bu tür fabrikaların kurulum aşamasında dikkat edilmesi gereken ilk ve en önemli husus çevreye vereceği zararların boyutlarıdır. Fakat görünen o ki bu konuda herhangi bir hassasiyet gösterilmemektedir.

Söz konusu tesis için 17 Şubat 2022 günü ÇED toplantısı düzenlenecektir. Esas olan, zararları ve hassasiyetler bilinmesine rağmen böyle bir kuruluşun bahsi geçen mevkide yapılmasına olanak sağlayan yetkililerin işgüzarlığıdır. Konu hakkında yetkinliği olan sivil toplum ve çevreci kuruluşların tüm uyarı ve eylemlerine rağmen gerekli düzenlemeler yapılmamıştır.

Bu bağlamda;

1.     Kartepe'ye yapılması planlanan fabrikanın çevre risk değerleri öngörülmüş müdür?

2.     Orman mühendisleri, çevre mühendisleri, metalürji mühendisleri gibi alanında uzman ve bağımsız kişi veya bunların bağlı olduğu kurumlarla bilgi alışverişinde bulunulmuş mudur?

3.     Suadiye'de halihazırda kurulu olan Yıldız Entegre Fabrikası'nın çevreye verdiği zararlarla ilgili herhangi bir araştırma ve işlem yapılmış mıdır?

4.     Yetkili kurum ve bakanlıkların Yıldız Holding'in kurmaya çalıştığı yeni haddehane ile ilgili aldığı bir karar veya anlaşma var mıdır?

5.     Suadiye'de kurulu bulunan entegre fabrikası ile ilgili bugüne kadar gerçekleşmiş bir cezai işlem var mıdır?

6.     Yıldız Entegre Fabrikası ve diğer benzer kuruluşlar ne sıklıkla ve nasıl denetlenmektedir?