Paketli satılan glutensiz gıdaların pek çoğunda glutene rastlandı

Mersin Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde Güler Atasoy ve Mahir Turhan tarafından gerçekleştirilen “Türkiye’de Satılan Glutensiz Gıdalarda Fiyat ve Gluten Araştırması’’ sonuçlarına göre; üzerinde ‘’glutensiz’’ ibaresi bulunan 200 paketli ürünün yüzde 17,5’inde FDA’nın sınırı olan 20 ppm’den (milyonda 20 oranından) fazla gluten bulunuyor. 

Araştırmada bir diğer dikkat çeken noktanınsa karabuğdaylı glutensiz gıdalardaki risk olduğu görülüyor. Analiz sonuçlarına göre glutensiz olarak satılan ve karabuğday içeren paketli ürünlerin yüzde 57’sinin “glutensiz” beyanı gerçeği yansıtmıyor. Uzmanlar, bu durumun ürünlerin üretim aşamasında glutenle temas etmesi durumunda ortaya çıkan çapraz bulaş nedeniyle gerçekleştiğini belirtiyor. 

Schär Türkiye Genel Müdürü Özgür Erdoğan,”Gluten analizleri zorunlu hale getirilmeli” ifadelerini kullandı.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Erdoğan, “Glutensiz gıdalarda hammadde olarak en fazla tahıl karışımları, karabuğday, mısır, pirinç, keçiboynuzu ve patates tercih ediliyor. Atasoy ve Turhan’ın çalışması gösteriyor ki ‘glutensiz’ ibaresi taşıyan ürünlerin arasında en fazla sınırın üzerinde glutene yüzde 57 oranıyla karabuğdaylı ürünlerde rastlanıyor. Onu yüzde 9’la tahıl karışımlı ürünler takip ediyor. Karabuğdaylı ürünlere baktığımızda da karabuğdayın yetiştirilme alanında buğdayla ya da glutenli tohumla temas edip etmediği, hasat sırasında glutenli tohumlarla aynı ekipmanın kullanılıp kullanılmadığı, işlenme sırasındaki ekipmanlar ve üretim süreçlerinde yapılması gereken gluten analizleri gibi faktörler belirleyici rol oynuyor. Bu noktada atılması gereken ilk adım, özellikle yüksek risk içeren karabuğdayla ilgili çalışmaların artırılması ve yasal düzenlemelerle gluten analizlerinin bilhassa üretimin son aşamasında zorunlu hale getirilmesi. Biz Schär markası olarak tedarik zincirimizin her aşamasında günlük 100’den fazla gluten analizini 40’tan fazla kalite kontrol çalışanımızla yapıyoruz” şeklinde konuştu. 

Uzm. Dyt. İrem Erdem, ’çapraz bulaş’ riskine karşı dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye’de glutensiz gıdalarda sınırın üzerinde gluten bulunma oranının diğer ülkelere kıyasla çok daha yüksek olduğuna dikkat çeken Uzm. Dyt. İrem Erdem de ‘’Çölyaklı bireylerin ‘glutensiz’ olduğu öne sürülen ürünleri güvenerek kullandığının, ancak araştırmanın ortaya koyduğu sonuçların endişe verici olduğunun altını çizerek ‘’Çapraz bulaş (kontaminasyon), besinlerin tarladan sofraya tüm aşamalarında herhangi bir üründen mikroorganizmaların bulaşması şeklinde tanımlanıyor. Çapraz bulaşma bir üründen besine mikroorganizma geçişi şeklinde olabileceği gibi, besinden besine mikroorganizma veya alerjen bulaşması şeklinde de olabiliyor. Gluten içermeyen bir maddeden yapılmış olmasına rağmen, ürün gluten içeren gıda üretim bantlarıyla aynı ortamda üretildiğinde glutene maruz kalabiliyor. Dolayısıyla bu tip ürünlerde içindekiler kısmında buğday, arpa ve çavdar yazmazken son kısmında ‘eser miktarda gluten içerebilir’ ibaresi yazılması önemli. ‘Gluten içermez’ ibaresi olan ürünlerinse gluten içeren ürünlerle farklı ortamlarda üretilmesi şart. Çapraz bulaşma riskini sıfıra indirmek ve bu maruzatı önlemek için de üretim tesisinde yalnızca glutensiz ürünler üreten markaların ürünleri tercih edilmeli” uyarısında bulundu. 

Hibya Haber Ajansı