Sosyal medyanın çocuklar için yeni riski: Dijital kir

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ülkemizin yüzde 85’i internet kullanırken, yüzde 81’i de sosyal medyada aktif olarak yer alıyor ve günde 3 saatini bu platformlarda geçiriyor. Sosyal medya kullanıcılarının yüzde 5,7’sinin ise 17 yaş altındaki gençlerden oluşması, ebeveynlerde birçok soru işaretinin oluşmasına yol açıyor. Birçok ebeveyn, çocuklarını dijital dünyanın siber zorbalık gibi olumsuzluklarından korumanın yöntemlerini araştırıyor. Dijital ebeveynlik kavramına dikkat çeken İletişim Profesyoneli ve Eğitmen Gamze Nurluoğlu, yetişkinlerin çocuklara zarar verebilecek sosyal medya paylaşımlarını değerlendirdi.

Dijital dünyanın çocuklarda en çok beğenilme dürtüsü ve odaklanma sorunu yarattığını, ayrıca çocukların taciz ve siber zorbalık gibi olumsuzluklarla karşılaştıklarını vurgulayan Gamze Nurluoğlu, ”Gelişme çağındaki çocuklar, bu faktörlerden daha çok etkileniyor. Bu aşamada ebeveynlere büyük sorumluluklar düşüyor. Ancak çocukları sosyal medyanın olumsuz etkilerinden korumak için kullanımı sınırlamak yetmiyor. Ailelerin bilinçlenerek dijital kullanımı düzenlemesi ve çocuğun yaşı büyüdükçe dijital kullanımını şekillendirmesi gerekiyor” dedi.

”Çocukların rızası olmadan onlar adına sosyal medya hesabı açılmamalı”

İletişim Profesyoneli ve Eğitmen Gamze Nurluoğlu, ”Çoğumuz sosyal medyada özel hayatımıza dair fotoğraflar paylaşıyoruz. Bunu yaparken sadece kendi mahremini değil, çocuğunun özeline de yer veren ebeveynler var. Hatta çocuklarının adına hesap açıldığını, onun adına kullanıldığını görüyoruz. Sharenting adı verilen bu durum yanlış bir davranış modeli. Çünkü çocukların okul-kreş gibi bilgilerini açık bir şekilde belirtmek ve onların fotoğraflarını paylaşmak, dijital ayak izi oluşturuyor. Çocuğun dijitaldeki kimliği, haberi olmadan başlatıldığı için kişi yaş aldıkça bunu yönetmek zorlaşıyor. Çocuk aynı zamanda ebeveyn paylaşımı nedeniyle siber zorbalığa da maruz kalabiliyor. Bu nedenle ebeveynlerin farkındalık kazanmaları ve bilinçli dijital ebeveynlere dönüşmeleri şart” şeklinde konuştu.

”Dijital ebeveynler, kendi kullanımlarıyla çocuklarına rol model oluyor”

”Aileler çocuklarını sosyal medyada etkileşim aracı olarak kullanmamalı” diyen İletişim Profesyoneli ve Eğitmen Gamze Nurluoğlu, dijital ebeveynlik kavramını şu şekilde anlattı:

”Dijital ebeveynler, çocukların sosyal, duygusal, psikolojik, zihinsel ve fiziksel gelişimlerini dijital dünyanın olumsuzluklarından uzak tutarak sürdürebilmelerini sağlar. Teknolojinin doğru kullanımını teşvik ederken ve çocuklarına yol gösterir. Bunun için de iyi birer dijital okuryazar olmak kritik bir önem taşıyor. Dijital ebeveynler yasaklamaz ya da baskıcı kontrol mekanizması kurmaz. Çocuğu teknoloji ile denetler, bilinçlendirir, risklerden korur.”

”Aileler dijital denetleme mekanizması geliştirmeli”

Dijital çağda ailelerin bir denetleme mekanizması geliştirmesi ve dijital dünyanın zararlarını engelleyip, faydalarına odaklanmaları gerektiğine işaret eden İletişim Profesyoneli ve Eğitmen Gamze Nurluoğlu, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:

”Telefon kullanımı yaş grubuna göre şekillendirilmeli. Çocuk, ebeveynin telefonunda her uygulamaya erişememeli. Video platformlarında çocuklara özel modlar devreye alınmalı. Çocuk bireysel telefonuna geçtiğinde ise ebeveyn denetimleri aktif hale getirilmeli. Sosyal medya kullanmaya başladığında da riskler ve kötü niyetli kişiler hakkında bilinçlendirilmeli. Yabancı dil öğrenebilecekleri, becerilerini geliştirebilecekleri uygulamalara yönlendirilmeli. Çocukların hangi uygulamayı ne amaçla kullandığına odaklanmak, onları kısıtlamaktan daha önemli. Ebeveynler bu sayede teknolojiyi çocuklar için faydalı deneyimlere dönüştürebilir.”