Yollar ve köprüler için garanti ödemesi yapılacak mı?

KÖİ (Kamu-Özel İşbirliği) modeliyle yapılan İstanbul Havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü 24 Ocak 2021'de başlayan kar yağışı ile kapanmış, binlerce yurttaş araçların içerisinde onlarca saat mahsur kalmıştı. Konuyu TBMM'nin gündemine getiren CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun cevaplaması istemiyle verdiği soru önergesinde, yolların, köprülerin ve havalimanının açık tutulmasının işletmeci firmaların sorumluluğunda  olduğunu hatırlattı. 

Türkiye'nin, kış mevsiminin getirdiği koşullara, aynı zamanda meteorolojik tahminlere de uygun olarak 24.01.2022 tarihinde başlayan ve 2-3 gün süren yoğun bir kar yağışı ile karşılaştığını belirten Bekaroğlu, yurdun bazı bölümlerinde bu yoğun kar yağışı nedeniyle şehir içi, şehirlerarası ulaşımda, karayollarında ve otoyollarda bazı problemler yaşandığını ve uzun süreli yol kapanma olayları ile karşılaşıldığını ifade etti. 

Bu süreçte özellikle KÖİ (Kamu Özel İşbirliği) modeli ile inşa ettirilen otoyol, üçüncü havalimanı, köprü gibi mahallerin yoğun kar yağışı nedeniyle uzun süreli olarak servis dışı kalması, haklı olarak kamuoyunda döviz kuruna bağlı olarak geçiş garantisi verilerek inşa ettirilip işletimi bu amaçla kurulan şirketlere devredilen bu tesislerin ve yapıların, hizmete açık tutulmasının gerektirdiği bakım, onarım, karla mücadele vb hizmetlerin kimin tarafından üstlenildiği, bu konudaki aksamalardan kimlerin sorumlu olduğu konusunda birtakım sorgulamalara neden olduğunu vurgulayan Bekaroğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu tarafından cevaplandırılması için TBMM Başkanlığına verdiği önergede şu sorularına yanıt istedi: 

1. Hafta başında yaşanan yoğun kar yağışı nedeniyle uçak seferleri gecikmeli yapılan çok sayıda uçuşu iptal edilen, çok sayıda yolcunun mahsur kaldığı, çok kötü koşullarda konakladığı, neredeyse yaklaşık iki gün süre ile kapalı kalan İstanbul Havalimanı için yapılan sözleşmelerde bu tür durumlarda, havalimanının açık tutulmasından, aksayan hizmetlerin giderilmesinden hangi kurum ve kuruluşlar sorumlu olarak belirlenmiştir? Yapılan sözleşmelerde bu tür durumlarda İstanbul havalimanının işleticisi konumunda olduğu anlaşılan İGA'nın sorumluluğunun tespiti konusunda herhangi bir düzenleme yer almakta mıdır? İGA'nın bu sorumluluğunu yerine getirememesi/getirmemesi durumunda uygulanacak herhangi bir yaptırım düzenlemesi/ceza müeyyidesi söz konusu mudur?  Şayet böylesi bir düzenleme mevcut ise bu müeyyideleri adı geçen şirket hakkında uygulayacak mısınız? 

2. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün bu konuda herhangi bir sorumluluğu bulunmakta mıdır? Varsa anılan genel müdürlük bu konuda sorumluluklarını yerine getirmiş midir? 

3. Bu süreçte, söz konusu havalimanının kardan temizlenmesi ve seferlere açık hale getirilmesi için herhangi bir kamu kuruluşunun yerine getirdiği bir faaliyet olmuş mudur? Bu faaliyetin maliyeti ilgili işletici kuruluştan tahsil edilecek midir? 

4. Aynı şekilde yoğun kar yağışı nedeniyle uzun süre kapalı kalan çok sayıda sürücü ve yolcunun mahsur kaldığı, yine KÖİ modeli ile yaptırılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü, köprü bağlantı yollarında, Kuzey çevre otoyolu, Kuzey Marmara Otoyolu ile ilgili olarak yapılan sözleşmelerde bu tür durumlarda, söz konusu yapıların açık tutulmasından, otoyol ve köprü geçiş güvenliğinin sağlanmasından, aksayan hizmetlerin giderilmesinden hangi kurum ve kuruluşlar sorumlu olarak belirlenmiştir? Yapılan sözleşmelerde bu tür durumlarda bu yapıların işleticisi konumunda oldukları anlaşılan ICA (Kuzey Çevre Otoyolu ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü İşletmesi) ve KMO (Kuzey Marmara Otoyolu İşletmesi) sorumluluklarının tespiti konusunda herhangi bir düzenleme yer almakta mıdır? ICA ve KMO'nun bu sorumluluklarını yerine getirememesi/getirmemesi durumunda bunlara uygulanacak herhangi bir yaptırım düzenlemesi/cezai müeyyide söz konusu mudur?  Şayet böylesi bir düzenleme mevcut ise bu müeyyideleri adı geçen şirketler hakkında uygulayacak mısınız? 

5. Karayolları Genel Müdürlüğünün bu konuda herhangi bir sorumluluğu bulunmakta mıdır? Varsa anılan genel müdürlük bu konuda sorumluluklarını yerine getirmiş midir? 

6. Bu süreçte söz konusu yapıların kardan temizlenmesi ve seferlere açık hale getirilmesi için herhangi bir kamu kuruluşunun (Örneğin Karayolları Genel Müdürlüğünün) yerine getirdiği bir faaliyet olmuş mudur? Bu faaliyetin maliyeti ilgili işletici kuruluşlardan tahsil edilecek midir? 

7. İstanbul Havalimanının, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, köprü bağlantı yollarının Kuzey çevre otoyolunun, Kuzey Marmara Otoyolunun meteorolojik tahminlerin de doğruladığı biçimde yoğun kar yağışı nedeniyle servis dışı kalmasının maliyeti nedir? Hizmetin emre amade olmadığı, yani eksik ve kalitesiz sunulduğu süreler için görevli şirketlere varsa gelir garantisi ödemesi yapılmaması gerekir. Bu sürede gerçekleşmeyen uçuşlar ve otoyol ve köprü geçişleri için ilgili işletmeci kuruluşlara döviz kuruna bağlı geçiş ve uçuş garanti ücretleri de ödenecek midir, sözleşmelerde bu konu ile ilgili herhangi bir hüküm bulunmakta mıdır? 

8. Havalimanında ve yollarda uçuşu iptal edilen ve mahsur kalan yolculara, sürücülere müracaatları halinde herhangi bir tazminat ödemesinde bulunacak mısınız? Söz konusu tazminatlar bu yapıların işleticisi konumunda olan şirketler tarafından mı yoksa Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi kamu kuruluşları tarafından mı ödenecektir? İmzalanan sözleşmelerde bu hususlara ilişkin herhangi bir düzenleme yer almakta mıdır? 

9. İstanbul Havaalanı kar nedeniyle kapalıyken siz, İçişleri Bakanı ve AFAD Başkanı Atatürk Havaalanı'nın açık olan pistine indiniz. Bu durum, İstanbul Havaalanı'nın yanlış yerde yapıldığı iddialarını doğrular nitelikte midir? Bu durum göz önüne alınarak Atatürk Havaalanı'nın tekrar uçuşlara açılması söz konusu olabilir mi?